Beynimizin Salgıladığı 4 Mutluluk Hormonu ve Daha Mutlu Olmak İçin Tüketilmesi Gereken Gıdalar

Modern insanlık, kendi yarattığı “medeniyetin” içinde büyük mücadeleler veriyor. Bu mücadele yollarından en basit olanı, her gün işe gidip gelme eylemi bile insan vücudunda strese neden oluyor. Bu da yetmezmiş gibi aylardır içinde yaşadığımız pandemi koşulları nedeniyle mutluluk hormonu salgılamak, beynimiz neredeyse imkansız hale geldi. Bilim insanlarına göre de mutluluk hormonu salgılamak için yapmanız gerekenler ve tüketmemiz gereken gıdalar var.

Mutlu Bir Beynin Alışkanlıkları (Habits of a Happy Brain) kitabının yazarı Loretta Breuning, insanı mutlu eden 4 temel hormon hakkında kafalardaki soru işaretlerini ortadan kaldıran bir çalışmaya imza atmış. Mutluluk hormonu olarak tanımlanan bu kimyasalları vücudumuz, yaptığımız aktiviteler ve tükettiğimiz gıdalar sonucu üretiyor. Mutluluk hormonu salgılamak için onları tanımamız ve üretmek için yapmamız gerekenleri bilmemiz gerekiyor.

Beynimizde salgılanan 4 mutluluk hormonu:

Dopamin Serotonin Oksitosin Endorfin

Dopamin:

Dopamin hormonu belirlenmiş olan bir hedef, dolayısıyla ödül ile ilgili bir hormondur. Üstelik yalnızca insanlarda değil, tüm memelilerde salgılanır. Canlının belirlemiş olduğu hedefe, ödüle ulaşması için gereken motivasyonu dopamin hormonu sağlar. Tıpkı bir aslanın ceylana yaklaştığı sırada en yüksek hıza ulaşması gibi. 

Genel olarak depresyon gibi bazı durumlarda vücutta dopamin eksikliği görülür ve kişi artık eskiden ödül olarak gördüğü bir şeye bile duyarsız kalabilir. Bu nedenle uzmanlar, kişilerin kendilerine kısa süreli ve kolay ulaşılması gereken hedefler belirleyerek dopamin hormonunun daha sık salgılanması gerektiğini söylüyorlar.

Kariyer ve para kazanma odaklı, uzun vadeli hedefler elbette kişiyi canlı tutacaktır ancak spor ve hobi gibi ödüle, hedefe daha kolay ulaşılan alanlar insanı daha mutlu edecektir. Kısa, orta ve uzun vadeli hedeflerin doğru bir şekilde belirlenmesi ile vücut verimli bir şekilde dopamin üretimi gerçekleştirecektir. 

Serotonin:

Serotonin hormonu yalnızca bir mutluluk hormonu değil, tüm ruh halinizi belirleyen en etkili hormonlardan bir tanesidir. Serotonin sindirim sisteminizi ve uyku rutininizi düzenler, ayrıca kemik sağlığı ile de birebir ilişkilidir. Vücudunuzdaki serotonin hormonu depresyon ve anksiyeteye karşı en önemli silahınızdır.

Vücudunuzdaki bu kadar önemli etkilere neden olan serotonin hormonunu yükseltmek için gereken ise güven duygusu. Birine, bir şeye, geleceğe, kendinize duyduğunuz güven ne kadar yüksek olursa vücudunuz o kadar serotonin üretecektir. Loretta Breuning’e göre güven duygusu direkt olarak beyinde nörokimyasal tepkime oluşturuyor. 

Serotonin hormonunu artıracak diğer bir durum ise egzersiz yapmak ve kişinin kendine özel bir egzersiz rutini oluşturması. Konfor alanınızdan çıkarak, kendinize meydan okuduğunuz bir egzersizi, yine kendi belirlediğiniz bir rutin içerisinde yapmak vücudunuzdaki serotonin hormonunu artıracaktır.

Oksitosin:

Oksitosin hormonu bazen aşk hormonu olarak da adlandırılır çünkü fiziksel temas ile direkt ilişkilidir. Kişinin güvendiği başka bir insana sarılması, öpüşmesi, cinsel ilişkiye girmesi vücuttaki oksitosin hormonunu artıracaktır. Evcil hayvanınıza sarılmak gibi durumlar da bu hormonu tetikler.

Oksitosin hormonu yeni doğum yapmış annelerin bebek ile bağlantı kurmasını ve daha fazla süt üretmesini sağlar. Aktif sosyal hayat, oksitosin hormonu üzerinde olumlu etkiye sahiptir. Elbette bu noktada en dikkat edilmesi gereken sosyal güvendir. Güven duyduğunuz bir sosyal ortam ve fiziksel temas oksitosin hormonu üretmenizi sağlar.

Güven duymadığınız, sevmediğiniz, rahat hissetmediğiniz ortamda bulunmak ya da böyle bir kişi ile fiziksel temasta bulunmak oksitosin için üretmek için yeterli değildir. Günümüzde bu hormon sevdiğiniz birine mesaj atarak, görüntülü konuşarak da üretilir durumdadır. Kısaca, sevdiğiniz kişi ya da şeylerle temas etme sonucu oksitosin üretilir diyebiliriz. 

Endorfin:

Endorfin hormonu direkt olarak ağır egzersiz, yani kişinin kendini zorladığı aktivitelerle ilgilidir. Vahşi doğada memeli yaralı bile olsa yırtıcıdan kaçmasını endorfin hormonu sağlar. Maç sırasında sakatlanan bir sporcunun bu durumu maç sonuna kadar fark etmeden tam performans ile oynamasını sağlayan da yine endorfin hormonudur.

Endorfin hormonu için vücudun kendine ürettiği doğal ağrı kesicidir diyebiliriz. Meditasyon, ağır egzersiz, farklı ağır aktiviteler, sizi ağlatacak bir film izlemek gibi durumlar endorfin salgılamanızı sağlar. Yani bu hormonun salgılanması için öncelikle biraz fiziksel ya da ruhsal darbe almanız gerekiyor.

Endorfin salgılamanızı sağlayacak en kolay durumlar gülmek ve esnemektir. Gülme ve esneme sırasında vücut ve iç organlar alışık olmadığı şekilde sarsılır. Sonrasında bu sarsılma sonucu oluşan etkiyi azaltmak için vücut endorfin salgılar. Kısaca, ara sıra darbe almak hiç de fena değildir.

Mutluluk hormonu salgılamanızı sağlayan besinler:

Kuşkonmaz Avokado Çeri domates Bitter çikolata Kabuklu yemişler ve tohumlar Meyveler Somon Ispanak Su

Kuşkonmaz:

Kuşkonmaz, triptofan olarak isimlendirilen ve vücudun serotonin seviyesini artıran bir amino asit türünün yoğun olduğu bir bitkidir. İçinde bol miktarda B12 vitamini de bulunan kuşkonmazın özellikle depresyonda olan kişiler üzerinde olumlu etki yaptığı biliniyor. 

Avokado:

Günümüzde diyet listelerinin olmazsa olmazlarından biri olan avokado, ülkemizde yetiştirilmeye başladıktan sonra daha da popüler oldu. Avokado içerisinde beyin ve ruh sağlığını olumlu etkileyen Omega 3 yağ asidi ve serotonin artırıcı olarak bilinen B3 vitamini barındırır

Çeri domates:

Farklı isimlerle de anılan çeri domates, normal domatesten daha küçük, üzüm boyutunda olan bir domates türüdür. Kabuğunda yoğun likopen barındırır. Likopenin ise depresyonda olan kişiler üzerinde son derece olumlu etkisi olduğu biliniyor. 

Bitter çikolata:

Bitter çikolatanın mutluluk üzerindeki etkisi en yaygın bilinen gerçeklerden bir tanesi. İçinde bir yığın antioksidan barındıran bitter çikolata, tüketildikten çok kısa bir süre sonra beyinde hızla endorfin salgılanmasını sağlıyor.

Kabuklu yemişler ve tohumlar:

Doğada bilinen tüm kabuklu yemişler ve tohumlar vücudun serotonin seviyesini artıran triptofan isimli amino asit türü bakımından son derece zengindir. Ayrıca depresyonun etkilerini azaltan antioksidanlara da sahip oldukları biliniyor. Belki de sincapların bu kadar mutlu olmalarının nedeni kabuklu yemişler ve tohumlardır. 

Meyveler:

Doğada karşılaştığımız neredeyse tüm meyvelerin mutluluk hormonu üretimi konusunda olumlu etki yaptığı biliniyor. Ananas, muz, kivi ve erik gibi meyveler ise serotonin konusunda öncü durumdalar. Yine de her meyvenin içinde şeker bulunduğu için sınırlı olarak tüketmek gerekiyor.

Somon:

İskandinav ülkelerinin mutluluk sırlarından biri olarak kabul edilen somon balığının içinde yok yok. Somon balığında triptofan, Omega 3, B12, B6 gibi serotonin yüklü vitaminler, amino asit ve yağlar bulunuyor. Tüm bunların ruh sağlığı üzerinde olumlu etkisi olduğu biliniyor.

Ispanak:

Ispanağın Temel Reis üzerindeki güçlendirici, enerji verici etkisinin nedeni içinde bulundurduğu yoğun magnezyum. Ispanak aynı şekilde bazı antidepresan ilaçlarda bulunan monoamin oksidaz parçalanmasını azaltan feniletilamin de içeriyor. Yani ruh sağlığı üzerinde tartışılmaz bir olumlu etkiye sahip.

Su:

Elbette su bir insan için olmazsa olmazdır. Özellikle vücudumuzun büyük bölümünün sudan oluştuğunu düşünürsek, yetersiz su tüketen bir insanın bırakın mutlu olmayı sağlıklı olması bile son derece zor. Kişiye göre değişse de, bir insanın bir günde en az 2 litre su tüketmesi öneriliyor.

Mutlu olmak için kaçınmanız gereken gıdalar:

Mutlu olmak, mutluluk hormonu salgılamak için bir şeyler yemek kadar bir şeylerden kaçınmak da son derece önemli. Basit karbonhidrat, şeker, çikolata, tatlı, bisküvi, kek, hamur işi gibi gıdalar vücudun kan şekeri dengesine zarar veriyor ve direkt olarak anksiyete ve depresyonu şiddetlendiren etkiler yaratıyor.

Kafein içeren çay, kahve, gazlı içeceklerin depresyonu şiddetlendirdiği; alkolün özellikle uyku üzerinde olumsuz etki yaptığı; işlenmiş gıdaların ve hazır yemeklerin vücut dengesini bozarak kişide mutluluk hormonu üretimini engellediği de biliniyor.

İnsanın var oluşundan beri en büyük isteği, özellikle bugünlerde, mutlu olmaktır. Hayat her insanı farklı mücadelelerin içine sokabiliyor ancak buna rağmen kendimize, yediklerimize, yaptıklarımıza dikkat ederek mutluluk hormonu üretimimizi artırmak bizim elimizde. 

Kaynak: www.webtekno.com
URL: https://www.webtekno.com/beyin-mutluluk-hormonu-gidalar-h101336.html