İklim değişikliği caretta carettaları tehdit ediyor

Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) kırmızı listesinde bulunan nesli tükenme tehlikesi altındaki caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının en mühim yuvalama alanlarından biri Antalya, Çıralı sahili.

Bölgede sürdürülen 20 yıllık çalışmanın verileri makaleye dönüştürülerek alanında dünyanın en mühim bilimsel dergilerinden Regional Studies in Marine Science dergisinde yayımlandı.

Makale bilimsel dergide yayımlandı

Caretta caretta kaplumbağalarının yuvalama aktivitesi ve bolluk eğilimine ilişkin makale, Cumhuriyet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Bektaş Sönmez, ‘Caretta Ebesi’ olarak 20-25 senedir görev yapan Habip Altınkaya, Çıralı Kıyı Koruma Koordinasyon Komisyonu Başkanı Erdal Elginöz ve Mustafa Ilgaz aracılığıyla hazırlandı.

8 yılda 37 bin 830 yavru denize ulaştı

Deniz kaplumbağaları üzerinde uzun süreli izleme çalışmalarının popülasyon boyutu ve yuva yoğunluğu tahminleri ile ilgili güvenilir veriler sağladığına işaret edilen makalede, Çıralı Plajı’nda son 7 yılda toplam 852 yuva farkedildiği vurgulandı.

Toplam 68 bin 443 yumurta bırakıldığı bunların %60’ının yumurtadan çıktığı ve yavruların %92’sinin denize ulaşabildiği bilgisi verildi.

Çıralı’nın mühim bir üreme alanı olduğu ispatlandı

Erdal Elginöz, 20 yılda toplanan verilerin bir buçuk yıl değerlendirilmesi neticesinde makaleye dönüştüğünü dile getirdi:

“Özellikle son 7 yılda Çıralı’da caretta yuva sayısında mühim artış olduğu belirlendi. Bununla artık Çıralı’nın mühim bir deniz kaplumbağası üreme alanı olduğunu ispatlamış olduk. Bu çok mühim.”

98 kaplumbağa yumurtlamak için Çıralı’ya geldi

Farklı yöntemler tercih ederek seneler içinde Çıralı’da yumurta bırakan deniz kaplumbağa sayısını tespit etmeye çalıştıklarını söyleyen Elginöz, gelen kaplumbağaların her zaman aynısı olmadığını açıkladı:

“Şu anda Çıralı’da yumurtlama için gelen toplam 98 anaç deniz kaplumbağası tespit ettik. Her biri her sene gelmiyor ama 2-3 yılda bir dönüşümlü olarak geliyor. Her yıl gelen yok. “

Yuvadan çıkış süresi 47 güne düştü

Araştırmalarında iklim değişikliğine bağlı olarak yumurta kuluçka sürelerinin kısaldığını söyleyen Elginöz, şunları dile getirdi:

“Önceki senelerda yuvadan çıkış süreleri 50-60 gün iken, 47 güne kadar indiğini tespit ettik. Bunun da iklim değişikliğine bağlı kumun aşırı ısınması ve geceleri soğuyamaması gibi bir nedenle olduğunu düşünüyoruz. Yavrunun yeterince gelişmeden yuvadan çıkması zayıf olmasına neden olabilir. Tabi bu da deniz kaplumbağalarının geleceğini tehdit eden bir durum.”

İklim değişikliği ile yavrular yalnızca dişi doğabilir

Elginöz, yuva içi ısının yüksek olmasının bir diğer olumsuz sonucunun da yumurtadan çıkan yavruların hep dişi olmasına sebebiyet vereceğini açıkladı:

“Kaplumbağa yavrularının cinsiyeti, yuvanın ısısına bağlı olarak değişir. Yüksek ısıda dişi, düşük ısıda erkek yavrular meydana gelir. Önümüzdeki yıl yuva içi sıcaklıkları ölçecek özel termometreler tercih ederek iklim değişikliğinin caretta yuvaları içindeki tesirini ispatlamaya çalışacağız.”

Kaplumbağaların Çıralı’ya yuvalamasındaki artışın nedeninin Tekirova, Boncuk ve Maden gibi yakın koylardaki kumsallardaki yuva sayılarının azalmasına bağlayan Elginöz, bölgelerdeki yoğun turizm aktivitelerinin yoğunluğu sebebiyle kaplumbağaların Çıralı’ya geldiğini kelimelerine ekledi.