TBMM Başkanı Şentop’tan Mareşal Fevzi Çakmak açıklaması

Mareşal Fevzi Çakmak’ın vefatının 71. yılı bundan dolayı Eyüp Sultan Mezarlığında tertip edilen anma merasiminde konuşan TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Fevzi Çakmak’ın gönlünün daima askerlik mesleğinde olduğunu dile getirdi.

“Askerlik mesleği ve politika içinde hassas dengenin farkındaydı”

Kumanda mevkisinde bulunmuş milletvekillerinin, politika ve askerlikten birini seçmeleri istenince Fevzi Paşa’nın iki dönem milletvekilliği yapmasına rağmen, askerlik mesleğini tercih ettiğini vurgulayan Şentop, şunları anlattı:

“Fevzi Paşa askerlik mesleği ve politika içinde hassas dengenin farkındaydı. Nitekim Meclis’teki muhalefet grubunun Mustafa Kemal Paşa’nın yerine kendisini geçirme düşüncesi açıldığında bu teklifi reddetmesinin yalnızca Gazi Mustafa Kemal ile yakın arkadaş olmaları sebebiyle değil, başka bir nedenle de bu sözü, ifadeleri kullanmıştır. O, ordunun politikaya karışmasına asla razı değildi. Bu düşüncesini açıkça açıkladıği kelimelerine bundan önceki günlerde yaşanan bildiri mevzu sebebiyle de hassaten yer vermek isterim. Fevzi Paşa kendisine yapılan teklife şu sözlerle yanıt vermektedir:

‘Bu dediğiniz şey hiçbir zaman olamaz. Sizin de o yolda çalışmaktan vazgeçmenizi tavsiye ederim. Hepimiz olduğumuz mevkilere rıza gösterecek ve el birliğiyle memleketin artması için çalışacağız. Yapılacak o kadar çok işimiz var ki hepimize bol bol yeter. Eğer bu yolu bırakarak birtakım siyasi entrikalara kapılacak olursak bu memleketi batırırız. Buna da hakkımız yoktur. Hele ordunun politikaya karışmasına hiçbir biçimde razı olmam. Ben bugün ordunun en sorumlu bir yerinde yer alıyorum. Teklifinizi kabul edecek olursam yarın benim yerime geçecek olan bir paşa da ordunun kendisine bağlı olduğuna güvenerek beni devirir ve yerime geçer. Onu da çok geçmeden bir üçüncü paşa takip eder. Memleket asıl o zaman askeri diktatörlüğe doğru kayar ve memleketin bizden beklediği hizmetlerin hiçbirisi yapılamaz.’

Mareşal Fevzi Paşa bu kelimeleriyle bütün zamanlar için geçerli olan bir ders vermektedir. O fakat emekli olduktan sonra politikayla aktif olarak ilgilenmiştir. İlgilenmiştir ama usulüne uygun olarak siyasi parti kurmuş, siyasi partilerde yer almıştır. Asla kayıt dışı siyaset yapmamıştır.”

“Köklerimiz ile bağ kurup geleceğe ışık tutmamızı sağlayacaktır” 

İstiklal Savaşı’nın öncü kadrosunda bulunann ilk Hükümet Başkanı, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’a, Allah’tan rahmet ve mağfiret dileyen Şentop, şunları dile getirdi:

“Vatanımıza ve milletimize büyük hizmetlerde bulunan Mareşal Fevzi Paşa’yı ve onun gibi milli mücadelemizin büyük kahramanlarını, önder kadrosunu yakında zamandan tanımanın önemine inanıyorum. Büyük ideallere ve düşüncelere sahip olan Mareşal Fevzi Çakmak’ı ve onun gibi vatanımıza hizmet etmiş daha nice ismi tanımak, köklerimiz ile bağ kurup geleceğe ışık tutmamızı sağlayacaktır.” 

“Birçok birinin Milli Mücadele’ye katılmasını sağlamıştır”

Mareşal Çakmak’ın Sakarya Savaşı sırasında da Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte bizzat cephede harekatı yönettiğini söyleyen Şentop, “Büyük Taarruz’un kazanılmasında da çok kıymetli bir rolü mevcuttur. Yunan ordusunu kesin yenilgiye uğratan Başkumandanlık Meydan Muharebesi’nin savaş planlarını Fevzi Çakmak Paşa hazırlamıştır. 31 Ağustos 1922’de, Büyük Millet Meclisi aracılığıyla ismiyle artık bütünleşmiş olan Mareşallik rütbesi kendisine verilmiştir” dedi.

Fevzi Çakmak’ın Mondros Mütarekesi’nin şartlarına rağmen İstanbul’dan Ankara’ya silah ve cephane nakillerine yardım ettiğini anlatan Şentop, şunları dile getirdi:

“Birçok birinin Milli Mücadele’ye katılmasını sağlamıştır. Anadolu’daki harekatın kuvvetlenmesi için var gücüyle çalışan Fevzi Paşa’nın bu çalışmaları, düşman askerlerinin de yakın takibine neden olmuştur. Tarihimizin en kara günlerinden olan 16 Mart 1920’de İngilizler İstanbul’u resmen işgal ettiklerini açıklayıp, devlet binalarına saldırmaya başlamışlardı. Şehzadebaşı Karakolu’nda Mehmetçiklerimizi uyurken şehit etmişlerdi. Bakanlıkları, Genelkurmay Başkanlığını ve hatta silahlı askerlerle Meclis-i Mebusan’ı basarak milletvekillerimizi tutuklamışlardır. O kara günde, görev yerini düşmana terk etmek istemeyen Fevzi Paşa da ne acıdır ki makamından düşman askerleri aracılığıyla sürüklenerek çıkartılmıştır. Bir süre sonra ise Fevzi Paşa’nın Beykoz’daki evi İngilizler aracılığıyla basılarak yağmalandığında, Fevzi Paşa çoktan Ankara’ya doğru yola çıkmıştı. Onun geçeceği yollara türlü tuzaklar kurulsa da Paşa, 19 günlük uzun ve meşakkatli bir yolculuktan sonra Ankara’ya varacaktır.”

Vatanına hizmet etmeyi kendine borç bildi

TBMM Başkanı Şentop, “Devletine, milletine, vatanına hizmet etmeyi kendine borç bilmiş, bütün ömrünü bu yolda geçirmiş Fevzi Çakmak’ın vefatında milli yas ilan edilmemesi, halkın tepkisine yol açmıştı. Fevzi Çakmak’ın naaşı kalabalık bir grup aracılığıyla, Beyazıt Camii’nden toprağa verildiği Eyüp Sultan’a kadar tekbirler ve gözyaşları eşliğinde, eller üzerinde taşınmıştır” dedi. 

Şentop, Milli Mücadelenin 100. senesinde istiklalin büyük kahramanlarından ve önderlerinden, muharebelerde gösterdiği kahramanlıklarıyla tarihte unutulmaz yer edinen Mareşal Fevzi Paşa’yı bir kez daha rahmetle andığını dile getirdi.

“Onunla birlikte cephelerde savaşan silah dostlarına, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, milletimizin canları pahasına esareti reddeden asil temsilcilerine, istiklal ve hürriyet için candan geçen bütün şehit ve gazilerimize Cenabıhakk’tan rahmet diliyorum. Huzurunda olduğumuz Peygamberimizin sfakattarı, İstanbul’un fethinin müjdecisi Eyüp Sultan Hazretlerini ve ona hürmeten yüzseneler boyu bu mekana defnedilmiş bütün cetlerimizi hürmet, minnet ve şükranla yad ediyorum.”

Şentop ve bununla birliktekiler, merasimin ardından Necip Fazıl Kısakürek’in kabrini de ziyaret etti.