Otomotivde hız sınırı yaygınlaşabilir

Teknolojinin gelişmesi otomotiv sanayiinde güvenlik yaklaşımlarının da geçmişe oranla çok daha iyi bir düzeyye artmasıni sağladı. Çok farklı güvenlik donanımlarına rağmen trafikte ölümlü kazaların önüne geçilemedi.

Tam da böyle bir zamanda sektörün en büyük oyuncularından birisi olan Volvo’dan son derece radikal bir adım geldi. Şirket, yeni ürettiği araçların hepsine saatte 180 kilometre hız limiti getirdi. Bu karar geçtiğimiz senenin ortalarından bu yana ister otomobil ister SUV veya cip fark etmeksizin tüm modellerde uygulanıyor.

Dünyanın çoğu yerinde yasak

Piyasanın pek de alışık olmadığı bu adım farklı soruları da bununla birlikte getirdi. Çok sayıda kullanıcı söz konusu gelişmenin ‘kişisel özgürlükleri’ kısıtlayıp kısıtlamadığı hususunda görüş dile getirdi.

İşin hukuki kısmına geçmeden önce sektöre çok yakın bir isim olan gazeteci Emre Özpeynirci’ye bu kararın müşteriler üzerindeki olabilecek etkilerini soruyoruz…

Dünyanın birden fazla ülkesinde 180 kilometre hızın zaten yasak olduğunu söyleyen Özpeynirci, Volvo’nun bu gerçekten yola çıkarak bundan 10 yıl önce yeni bir yol haritası tespit ettiği bilgisini paylaşımı yaptı.

Araç içinde ‘ölümsüzlük’ vaadi

Bu yol haritasının ayrıntı kısmını sorduğumuz Özpeynirci, Volvo’nun halihazırda dünyanın en sağlam arabalarından birini yaptığını hatırlattı ve şirketin kendine daha yukarıda bir hedef tespit ettiğini dile getirdi.

Buna göre Volvo şoför hataları hariç olmak üzere kendi ürettiği arabaların içinde sıfır ölüm yaklaşımını ortaya koyuyor. Şirket, yaralanmalı kazaları ise en düşük düzeyde tutmak istiyor.

Müşteriler bu durumu kabul eder mi?

Emre Özpeynirci’den madalyonun müşteri tarafını da yorumlamasını istiyoruz… “İlk etapta bir cazibe kaybı gibi gözükse de uzun soluklu zamanda Volvo doğru bir strateji uyguluyor” diyen Özpeynirci, şöyle sürdü:

“Kullanıcılar için eskiden son sürat ve hızlanma en mühim değerlerden biriydi. Halen böyle bir kitle var fakat gelinen noktada bir markanın çıkıp da ‘bizim aracımızın içinde ölmezsin’ demesi gerçekten de çok iddialı bir yaklaşım. Volvo bu hamlesiyle yalnızca kendi üyelerine değil tüm insanlara önem verdiğini gösteriyor. Bence Volvo bir riske girdi. Lakin bunun sonucu olumlu olacak. Hatta diğer otomobil markalarının da benzer bir yol izleyeceği düşüncesindeyim. Tüketiciyi korumak bugünün en mühim değerlendirenden biri.”

Elektrikli araçlarda da benzer bir dönüşüm yaşanabilir

Burada merak ettiğimiz bir diğer husus son haftalarda hemen her markanın üretmeye başladığı elektrikli otomobiller oluyor. Çünkü bu araçlarda da çok kısa bir sürede bi hayli yüksek sürate ulaşmak olabilecek.

Emre Özpeynirci, elektrikli otomobillerde tork sınırı olmaması sebebiyle 0’dan 100 kilometre hıza çok kısa zamanlarda eriştiği bilgisini paylaşarak, “Gelecek zamanda burada da bir dönüşüm ve kısıtlama görmemiz son derece olabilecek. Çünkü bu biçimde hızlanabilen araçların yanlış ellere geçmesi durumunda doğuracağı kötü sonuçlar herkesin malumu. Tabii burada atlanmaması gereken bir diğer husus otonom sürüş teknolojisi… Yakın gelecekte şoförsüz araçları göreceğiz. Doğal olarak bu araçların hepsinde hızlanma ve son sürat kısıtlamaları olacak. Volvo yakın geleceğin adımını bugünden atmış oldu” şeklinde konuştu.

İşin hukuki boyutu nasıl olacak?

Peki tüm bu anlattıklarımıza hukuk ne diyor? Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Başkanvekili Avukat Rıdvan Yıldız, bu soruya yanıt vermeden önce trafikte hız sınırlarının çok tartışılan meselelerden biri olduğuna dikkat çekti.

Olası risk, tehlike ve yoğunluklar değerlendirilerek trafikte yasal hız sınırları belirlendiğini kaydeden Yıldız’a göre bir otomobil üreticisinin hız sınırı belirlemesi ise pek alışık olmayan bir durum.

Müşteri bilerek bu aracı satın alacak

Avukat Rıdvan Yıldız, Volvo üyelerinin şikayet edebileceği bir ortamın oluşmayacağına tasvir ederek, bu kısıtlamanın açık bir biçimde altını çizerek müşteriye ürün satılmasının ana belirleyici olduğunu dile getirdi.

Söz konusu hız sınırlaması açıklanmasa ve tüketici aracılığıyla bu durum bilinmeden araç satın alınırsa müşteri ‘ayıplı ürün’ kapsamı içinde yasal haklarını kullanabilir hatırlatmasında bulunan Yıldız, Volvo örneğinde yasaları ihlal eden bir durum söz konusu olmadığını anlattı.

Yargı bireye istediği hızı yapma hakkı vermez

Avukat Yıldız’ın dikkat çektiği bir diğer konu ise söz konusu markanın sektördeki konumu oluyor… Araç piyasasında yarışın yoğun olduğunu anımsatan Yıldız, Volvo’nun tek başına hakim olduğu bir pazar olsaydı hız sınırı kararında belki bir dayatmadan söz edileceğini dile getirdi.

“Lakin Volvo’nun araç pazarının mutlak hakimi durumunda olmadığı düşünüldüğünde bu hız sınırını istemeyen tüketiciler Volvo ürünü tercih etmeyebilir” diyen Yıldız, şunları dile getirdi:

“Müşterinin ‘ben hız sınırı olmayan Volvo istiyorum’ gibi bir hukuki hakkının olduğunu düşünmüyorum. Kaldı ki trafik ve hız bireysel değerlendirilebilecek bir konu değil. Sürücü, yolcu, yaya herkesi ilgilendiren bir hususta can güvenliği yönünden bir şirketin hassas davranmasının özgürlük ihlali olarak görüleceği kanaatinde değilim.

Volvo’nun bu adımı, tüm araçlar için yasal hız limiti getirilmesine de neden olabilir. Yani gelecekte olağan kullanım için üretilen araçlarda hız limiti yasal zorunluluk da olabilir. Ben limitsiz bir hızdansa yasal hız limitini daha olabilecek görüyorum.”