Kapalıçarşı’da kriz! Dükkanlar kapanıyor

Uzun müddettir güç gidişatta olan esnaf, salgınla beraber tükendi. Tarihi dükkânların sahipleri devayı satışta buluyor. Kapalıçarşı’da bir senede 20 dükkân satıldı. Müşteriler İranlılar.

“10 senede bir dükkân ancak satılırdı, bu sene 20 dükkân satıldı. Müşteriler de İranlılar. Esnaf çıkış yolu arıyor.” 

Pandemide büyük darbe yiyen Tarihi Yarımada’nın en ehemmiyetli varlığı Kapalıçarşı’da vaziyeti bu laflarla özetliyor Kapalıçarşı Esnafları Derneği Başkanı Hasan Fırat ve “Kasvetimiz büyük” diyor. 

Mısır Çarşısı, Mahmutpaşa, Sultanhamam, Mercan ve Kapalıçarşı… Tarihi Yarımada olarak belirlenen Eminönü ve Beyazıt bölgesinde Osmanlı yarıyılından beri faaliyet gösteren tarihi çarşılarda da pandeminin yarattığı zarar büyük. Bugüne kadar hiçbir destek alamayan esnaf, bir yandan Fatih Belediyesi’nin emlak ödentilerinin ödenmesi için yolladığı ikazlarla değişik yandan ödeyemediği kira, fatura, vergi gibi giderlerle güç gidişatta. 

Kapalıçarşı Esnafları Derneği’nin 18 senelik başkanı Hasan Fırat, pandemiden evvel de krizin içinde olan bölgede şimdi kapanan ve el değiştiren işyerlerinin rakamının çoğaldığını söylüyor. Çarşıda ciroların çok eksildiğini, anapara kasvetleri sebebiyle kapanan kuyumcuların yerini ise kuruyemişçilerin aldığını anlatıyor. Kira meseleleri sebebiyle mülk sahiplerinin dükkânlarını elden çıkarmaya başladığını dile getiren Fırat, şunları söylüyor: 

“Kapalıçarşı dünyaya açılan bir büyük kapıdır. 3 bin 600 işyeri, 25-30 bin arasında çalışanı vardır. Döviz ve altın borsası dahil, muhtelif iş erbabı bu çatı altındadır. Çarşıda laf, tahvil olarak kabul edilirdi. Ancak artık güven civarı kalmadı. Güven civarı değişirken dükkânlar da el değiştiriyor. İhtiyarlayan esnaf kira gibi meselelerle uğraşmak istemiyor. Dükkânları bedelinin üzerinde maliyet vererek İranlılar alıyor.”   

BELEDİYEDEN İCRA TEHDİDİ

Tarihi Yarımada Teşebbüsçü İşadamları Derneği Başkanı Yusuf Yetişgin ise 40 bine yakın esnafın çarkları döndüremez hale geldiğini söylüyor. Pandemi evvelinde günlük 350 bin ziyaretçiye konut sahipliği yapan Mısır Çarşısı, Mahmutpaşa, Sultanhamam’daki her üç esnaftan birinin dükkânını kapatmak istediğini belirten Tarihi Yarımada Teşebbüsçü İşadamları Derneği’nin başkanı Yusuf Yetişgin de şunları söylüyor: 

“Pandemi ticaretteki balansları altüst etti. Tarihi Yarımada apayrı bir hal aldı. Ahilik ocağı ananesinin yaşatıldığı yerde 1454’deri bu yana boş dükkân bulmak imkânsızdı. Ancak şimdi dükkânların çoğu kiralık.

Günlük 350 bin ziyaretçiye konut sahipliği yapan çarşıda bu sayı yüzde 5’lere düşmüş gidişatta. ‘Can suyu’ olabilecek bir proje hazırladık, bütün bu devreye girecekti, 17 günlük kapanma geldi.

Esnafa ne takviye verildi ne de başkaca bir destek. Fatih Belediyesi kimisi 9 aydır kira dahi ödeyemeyen esnafa emlak aidatını ödemeleri için ikazda bulundu. İcra ile tehdit etti. Kazanç olmadan nasıl borç ödenir?” 

MERCAN’DA 60 SENELİK DÜKKÂN KAPANDI

Mercan bölgesi çanta ve saraciye yapımıyla tanınır. Yokuşta üç kuşaktır esnaflık yapan Volkan Saraciye’nin sahibi Volkan Çetinsaraç, “Pandemi duyurusundan sonra Mercan’dan turistin ayağı kesildi. Kazancımda yüzde 300 oranında eksilme oldu. Benim işletmem 1933 senesinde heyetti. Dükkânın malı da bana ait başka bir deyişle kira vermiyorum. Ancak ayakta kalmakta zorlanıyorum. Minimum fiyatla çalışan personelimi bile çıkarmak zorunda kaldım” diyor. 

 Mercan’daki metrekaresi en büyük dükkânın sahibi olan Mercan Saraciye’nin sahibi Mustafa Kalafat ise babasının 1960 senesinde kurduğu firmada 45 sene kesintisiz çalıştıktan sonra dükkânı kapatanlardan. Kalafat, şunları söylüyor: “Yanlış para siyasetleri sebebiyle vaziyetimiz makûslaştı. İş olmadığı için kısa zaman evvel onu kiraya verdim. Şimdi düşünüyorum, kiramı alabilecek miyim? Ben de ufak bir büroya geçtim. Esnaf aile serveti olarak kendilerine kalan şirketlerini boşaltıyor.”  

Şahin Çanta’nın sahibi Burak Şahin ise ayakta kalabilmelerinin koşulunun turizm olduğunu söylüyor ve şöyle konuşuyor: 

“Firmam dedem tarafından 1987’de heyetti. Babamdan sonra işi devraldım. Bizden alışveriş yapanlar Rus turistler. Seneler evvel babamdan çanta almış, memnun kaldığı için gelenler var. Bir de nişan bohçalarının yerini artık bagajlar aldı.

Onu almak için gelenlerle günü kurtarmaya çalışıyoruz. Dükkânın giderlerini karşılamam için kasama günlük en az 500 TL girmesi gerekiyor ama çoğunlukla bu olası olmuyor.”  

Esra Alus/Cumhuriyet

Kaynak: www.patronlardunyasi.com
URL: https://www.patronlardunyasi.com/haber/Kapalicarsi-da-kriz-Dukkanlar-kapaniyor/250560