NASA’nın Mars’ın Yer Altını İncelediği ‘InSight Görevi’ Hakkında Tüm Detaylar

İnsanlık, ilk var olduğu günden beri gözünü semana dikmiştir. Orada bir şeyler vardı ve bunları keşfetmeliydik. Bu bulgu isteği sayesinde uzay çalışmaları süratlendi ve uydumuz Ay’a insan dahi sevk edildi. Sırada daha uzaktaki seyyareler var. Bu seyyarelerden biri olan Mars üzerinde bir vakittir InSight adlı bir araştırma misyonu yürütülüyor. InSight projesi saklı değil ancak mevzu hakkında pek çok şahıs yeterli bilgiye sahip değil.

Mars mevzusu en son Perseverance taşıtının kızıl seyyareye inmesi ile yine gündeme geldi. InSight vazifesinin geçmişi ise çok daha daha öncekine direniyor. Gerçeğinde tüm bu araştırmaların ve çalışmaların tek bir emeli var, o da kızıl seyyarenin sırrını çözebilmek. Zati uzun senelerdir farklı ülkelerin katkılarıyla Mars üzerindeki çalışmalar sürse de hiçbiri bizi NASA’nın InSight misyonu kadar heyecanlandıramıyor.

InSight misyonu nedir?

InSight hem bu araştırma vazifesinin hem de 26 Kasım 2018’de Mars yüzeyine inen uzay taşıtının ismidir. InSight mini bir uzay istasyonudur. İnsansız olarak çalışıyor ve kendisi ile beraber sevk edilerek Mars atmosferine konumlanan belge çantası büyüklüğündeki iki aygıt olan Mars Cube One adlı vasıtalar sayesinde Dünya’ya bilgiler yolluyor.

InSight vazifesinin gerçeğinde 2019 senesinde bitirilmesi tasarlanıyordu. Ancak orası Mars, bir şeyler yolunda gitmedi ve araştırma vaktinin uzatılmasına karar verildi. Şayet her şey yolunda giderse mini uzay istasyonumuz Aralık 2022 tarihinde aramıza dönmek için yola çıkacak ya da misyonu bitirildiği için orada öylece kalacak ve ilk Dünya kolonicileri olarak birimiz gidip onu çöpe atacağız.

InSight vazifesinin emeli nedir?

Daha evvel de bahsettiğimiz gibi Mars hakkında senelerdir pek çok farklı ülkenin katkıları ile çalışmalar yapılıyor ancak yapılan çalışmalar neticeyi elde edilen bilgiler tamamen kızıl seyyarenin yüzeysel tarihi ile alakalıydı. Başka Bir Deyişle evvelki çalışmalarda seyyare üzerinden bulunan kanyon, volkan, kaya, toprak gibi yüzey yapılarının özelliklerini bildik. Şimdi gizeme derine inmekte.

InSight uzay taşıtı, Mars’a indiği günden beri olduğu yeri delebildiği kadar deliyor. Emel olabildiğince derine inmek ve kızıl seyyarenin yeraltı dünyası hakkında bilgi elde etmek. Elbette, istasyon üzerinde bulunan sonda ve çekiçten oluşan köstebek kazı sistemi istenildiği kadar derine şu an için inemiyor. Belki Perseverance yanına gidip dayanak eder.

Şayet çalışmalar zaferli bir biçimde bitirilirse InSight misyonu neticeyi elde ettiğimiz bilgiler ile Mars gibi bir kaya seyyarenin nasıl oluştuğunu çözmüş olacağız. Mars’ı kavramak, sadece Mars’ı kavramak olmayacak. Mars’ın kayalık bir sistemden nasıl evrimleşerek bir seyyare olduğunu çözersek iç güneş sistemindeki Venüs, Merkür ve Dünya gibi kaya seyyarelerin de nasıl oluştuğunu çözmüş olacağız. Başka Bir Deyişle InSight gerçeğinde Mars’ta bizim geçmişimizi arıyor.

InSight vazifesinde hangi belirtiler inceleniyor?

Dolaysız olarak NASA’nın tümcelerini kullanırsak InSight misyonu Mars seyyaresinin hayatsal bulgularını arıyor diyebiliriz. Seyyarein nabzı dedikleri sismolojik belirtiler, sıcaklık dedikleri seyyarenin ısı akışı ve refleksler dedikleri alıngan izleme ile bu karasal kızıl seyyarenin nasıl oluştuğuna dair evrimsel parmak izleri aranıyor.

InSight uzay taşıtı ile yeri delerek farklı toprak tabakalarına erişmeye çalışan uzmanlar, bu yolla kolay kayalık parçalarının nasıl bir seyyareye dönüştüğünü bulmayı kastediyorlar. Kızıl seyyarenin tektonik hareketlerini ölçmek ise değişik bir ehemmiyetli araştırma mevzusu. Zira bu bilgiler bize, seyyareye göktaşı çarpma oranını gösterecek. Haftada bir göktaşı düşen bir seyyareye de gidip yerleşecek değiliz neticede. 

InSight misyonu bugüne kadar bize neler öğretti?

InSight uzay taşıtının Mars Cube One adlı makineler takviyesiyle yolladığı bilgiler arasında en dikkat toplayanlar sismolojik bilgiler oldu. Fransa ve İsviçre uzay ajansları tarafından kaydolunan bilgilere göre Mars’ta uzun zamandır, kesintisiz zelzeleler oluyor. Ancak bu zelzelelerin büyüklüğü 4’ü geçmiyor. NASA çalışanları dahil tüm uzmanlar için bu gidişat son derece donakaltıcı olarak kabul ediliyor. 

Uzmanlara göre sismolojik bilgilerin büyüklüğünün bu kadar düşük olmasının sebebi rüzgar olabilir. En kolay tanımıyla Mars, azıcık rüzgârlı bir seyyare. Özellikle Dünya’da Haziran ayına denk gelen yarıyılda Mars üzerinde eforlu rüzgarlar hatta kum kasırgaları görülüyor. Bu gidişat, sismolojik bilgilerin doğru kaydedilmesini yasaklayabilir.

Sismolojik bilgilerde gizli olan değişik bir sır da yüzey dalgalarının olmaması. Sismologlar, bir seyyarenin iç yapısını kavramak için o seyyarede oluşan zelzeleler sırasında kaydolunan yüzey dalgalarını kullanırlar. Ancak Mars’ta yüzey dalgaları görülmüyor. Yüzey dalgalarının olmaması zelzelelerin yerin hayli altında asıllaştığını gösteriyor olabilir ama şu an için böyle bir gidişata kesin gözüyle bakamayız.

Neden Mars?

Pek çok şahıs NASA ve değişik müesseselerin Mars için yapılan çalışmalara bu kadar büyük bütçeler ayırmasına anlam veremiyor ve hazır Ay’a gidebiliyorken sık sık uydumuza gidilmesini istiyorlar. Ancak Ay’a yapılacak bir seyahat en fazla turistik olabilecekken Mars üzerinde yapılan çalışmalar kendi seyyaremiz dahil tüm cihanı kavramamızı sağlayacak bilgiler sunabilir.

NASA’nın dediğine göre Mars, değişik karasal yapıya sahip kayalık seyyareler içinde ne büyük ne de ufak kabul ediliyor. Bu gidişat, seyyare yaradılış yarıyılına dair belirtileri hala gizliyor olduğu anlamına geliyor. Başka Bir Deyişle Venüs, Merkür ve Dünya gibi kayalık seyyarelerin yaradılış sürecini bilmek istiyorsak Mars’tan hoş bir laboratuvar bulamayız. Üstelik kızıl seyyareyi öğreniyoruz ve değişik seyyarelere göre görece daha basit gidebiliyoruz. Bu fırsatları değerlendirmek gerekiyor. 

InSight misyonu sayesinde uzay teknolojileri nasıl büyüyor?

InSight misyonu sadece Mars yüzeyine indirilen mini uzay istasyonundan oluşmuyor. Bu vazife için seyyaremizde, Mars atmosferinde ve Mars yüzeyinde zaferli bir biçimde çalışması için geliştirilen pek çok yeni uzay teknoloji sistemi var. Bunlardan biri de daha evvel sadece isminden bahsettiğimiz Mars Cube One uzay vasıtalarıdır.

Mars Cube One ya da MarCO olarak adlandırılan bu iki mini uzay taşıtı; sadece bir belge çantası ebadında olmalarına karşın InSight taşıtı ile beraber Mars’a kadar gitmiş ve seyyarenin atmosferine zaferle yerleşerek uzay istasyonlarına bilgileri yollayabilmişlerdir. NASA daha ne yapsın?

Kızıl seyyare Mars’ın sırrını çözmek için başlatılan en ehemmiyetli misyonlardan biri olan NASA’nın InSight araştırması ile alakalı öğrenilen ve merak edilen tüm ayrıntıları hisseleştik. Minik arkadaşımız bir vakit daha Mars’ta kalmaya devam edecek ve bakalım bize ne gibi ufuk açıcı bilgiler yollayacak. 

Kaynak: www.webtekno.com
URL: https://www.webtekno.com/nasa-mars-insight-arastirmasi-h108262.html