Yatırım Yapmaya Korkar Olanlara: Güvenli Kripto Para Borsası Nasıl Seçilir?
6 min readÖzellikle idare bilişimi üzerine olan kısımlarda, mühendislik çıkışlı talebelere dahi öğretilen temel kavramlardan biri başkalaşım yönetimidir. Başkalaşım idaresinden bahsederken özellikle üzerinde durulan mevzulardan biri de doğru bilgiye ulaşım ve bu bilginin doğru iletilmesidir.
Bu mevzuları çalışmak pek çok şahıs için angarya gibi gözükse de reelinde üniversitelerde yapılmaya çalışılan şey, talebeye teorik bilgiyi pratik kabiliyete dönüştürmelerini sağlayacak biçimde yol göstermektir. Başka Bir Deyişle uzun uzun bilginin doğru değerlendirilmesini anlatıyoruz ki insanlar paralarını lise terk bireylerin ya da iddaa bayii işleten insanların açtığı güvenilmez borsalarda kaybetmesin, meseleler hayatasın.
Tamamen tehlikesiz kripto para borsası var mı?
Yanıt hayır ama bu yanıtı kripto paraları iftiramak için kullanmadan evvel yazının sonuna kadar bekleyin. Dünya üzerindeki hiçbir ekonomik sistem tehlikesiz değildir. Misalin bazı mevduat fonlarında ulus arasında “faize yatırmak diye de geçer” bankaların karşılık oranı %3 idi. Başka Bir Deyişle bankalar, kasalarındaki 3 liraya karşı 100 liraları varmış gibi harekât yapabilir demek bu. Haliyle herkes aynı anda 3 lirasını sürüklemeye kalkarsa 33 bireyden 32’si mağdur olacaktır, devlet zaman içerisinde bu hasarı karşılasa dahi. Haliyle hiçbir sistem tamamen tehlikesiz değil.
Kaldı ki ülkemizde kripto para temel olarak ağızdan ağıza dağılır. İnsanların birbirlerine olan güvenlerini, başka bir şeye güvenmek için kullanma meyilleri vardır. Başka Bir Deyişle gidip “Bizim İbo da oradan oynuyor” diye bir borsaya giren çoktur. Buradaki İbo’nun yeteneği bilgisi denetlenmez. Reklamlardaki şöhretliler ve politikler de teknik olarak eş bir anlamla, onlara olan güveninizden sitelere kullanıcı çekilmesi için kullanılır.
Bizim ise bakmamız gereken şeyler reelinde bunlardan hiçbiri değil. Nasıl ki bir kuruyemişçi yana “Nohut Bank” diye tabela asmış olsa dahi gidip “Ağabey benim 37bin dolar param var, sende mevduat hesabına yatırayım” demiyorsak, eş bir manayı kripto paralar için de gütmemiz gerekiyor. Çünkü kripto para yatırımı yapmak bahis yapmak değildir, ekonomik bir harekettir.
Tehlikesiz kripto para borsası nasıl seçilir?
Tehlikesiz kripto para borsası seçecekseniz bakmanız gereken ayrıntıların rakamı reelinde oldukça fazla, biz bu yazıda en temel noktalara bakacağız. Ayrıca bu ayrıntılara bakmanın da sizi %100 gözetemeyeceğini belirtelim. Yeniden de tehlikeleri eksiltmek için verimli olacaktır.
1- Site Güvenliği
Bir kripto cüzdanını kırmak neredeyse ihtimalsizdir. O surattan da makûs maksatlı bireyler borsaları sıklıkla hedef alır. Bu mevzuda çekinceleri de bildiği için kendine güvenen çoğu kripto borsası, kullandığı güvenlik tedbirlerini ve güvenlik lisanslarını da sitesinde sergiler.
Bir kripto borsasında şu alttakiler yoksa oradan kaçın, bir daha orayı metheden olursa da ciddiye almayın:
Sitede HTTPS yokluğu: Buna artık WordPress bloglarda dahi dikkat ediyorlar. En temel güvenlik tedbiri, kapının bir kilidi olmasından ziyade kapının olup olmadığına bakmak gibi bir şey bu. İki etkenli kimlik doğrulaması olmaması: Bir biçimde bilgi tabanından ya da bilgisayardan parolayı alabilen biri tam kriptolarınızı hüpletmesin istiyorsanız elzem. Fonların saklanma biçimi: Fonları sıcak cüzdanlarda, başkasının bir yerde ulaşabileceği biçimde değil de soğuk cüzdanlarda gizleyen borsalar genelde daha iyidir. Onun da tehlikeleri var ama sıcak cüzdanlar kadar değil.
2- Transparanlık
Bir öteki ehemmiyetli mevzu da transparanlık. Tamam, şirketin tam çalışanları sitede yukarıyadan alt listelensin demiyoruz ancak bir borsaya girecekseniz kurucusunun, CEO’sunun filan kim olduğunu görebilmelisiniz. Ne olduğu bilinmeyen borsalara girmeyin, projelere bakın.
Çoğu borsa kendi soğuk cüzdan bilgilerini yayınlar. Thodex vurgunundan sonra insanlar, kaç paralık bir işlem reelleştirildiğini kavramak için Twitter’da teker teker cüzdan bilgisi karşılaştırmaya başlamıştı. Emin borsalar soğuk cüzdan bilgisini de paylaşır.
3- Yasalar
Rastgele bir şeyin emin olup olmadığını kavramanın en temel usullerinden biri mesullük ve hesap verebilirliktir. Biz bu içerikte, hali hazırda batmış olan borsalar hariç sadece kurgusal adlar kullandık ki yazı sadece fikir verici olsun, istemeyerek de olsa manipülasyon yapmış olmayalım. Bu bizim size karşı mesullüğümüzdür.
Eş bir vaziyet borsalar için de geçerlidir ancak onların -özellikle de son yarıyılda- kanunlara uygun hareket edebilmesi, kanun koyucular ile uzlaşabilir yapıya sahip olması ehemmiyetlidir. Aksi takdirde ciddi meseleler yaşanabilir. Her borsanın her ülkeye sarih olmamasının altında da eşi nedenler yer alır.
4- Likidite
Teknik olarak bir kripto para borsasında alım satım yapıldığı zaman para el değiştirmiş olur. Piyasada hareket yoksa, alım satım operasyonu yapılamıyor ya da yapılması çok uzun sürüyorsa oradan uzak durun. Minik hacimli borsalarda hasılat elde etseniz dahi hasılatınızı kullanabilmeniz her zaman çok kolay olmaz. Ayrıca maliyet dalgalanmaları da çok negatif tesir edebilir. Tek başında eminlik ölçeği olarak ise çok cılızdır, Thodex’de de misalini gördük.
“Ağabey bir de CEX ve DEX ne, onları da söylersen..”
Kripto para borsalarında CEX ve DEX ismi verilen iki değişik kısaltma görülüyor. Bunlardan CEX merkezi bulunan kripto para borsaları ya da blok zincirleri belirlemekte kullanılır. DEX ise merkezi olmayan kripto para borsaları ve blok zincirlerdir.
Her iki yaklaşımın da kendi arasında avantajları ve dezavantajları vardır. Diyelim ki Atbank, kendi hakimiyetinde bir borsa olan Atcoin Trade diye bir borsa hizmete sundu. Neticede bu borsanın bir sahibi, hakimiyetini elinde yakalayan bir banka vardır ve bu sistem CEX misalidir.
DEX ise merkezi olmayan, onun yerine düğümler manasını kullanan borsalardır. Böylece makûs maksatlı bireylerin işleri güçleşir. Tek bir düğüme değil aynı anda tam düğümlere hücum yapması gerekir. Merkezi bir yapı olmadığı için herkes hakimiyet edebilir. İki sistemin de kendice avantaj ve dezavantajları olsa da temel farkları budur.
Burada yazan ölçütlere dikkat ettiğinizde yüzde surat tehlikesiz harekât yapacağınızı tamamen garanti edemeyiz. Tüm ölçütlere uyan bir borsa dahi seçseniz, o borsanın bulunduğu ülkede çıkacak bir yasa bir anda her şeyi alt üst edebilir. Yeniden de bu ayrıntılar, daha tehlikesiz harekât yapmanıza destekçi olacaktır.
Kaynak: www.webtekno.com
URL: https://www.webtekno.com/guvenli-kripto-para-borsasi-nasil-secilir-h109095.html